Quản lý bảo hiểm: Quy định về các loại bảo hiểm bắt buộc

Bảo hiểm bắt buộc có vai trò đảm bảo quyền lợi cho người lao động tham gia bảo hiểm. Đối với người sử dụng lao động, đây là nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện, được quy định rõ trong Luật Bảo hiểm xã hội và một số văn bản pháp lý liên quan. Do đó, trong quá trình quản lý bảo hiểm, doanh nghiệp cần có những hiểu biết nhất định về các loại bảo hiểm bắt buộc mà pháp luật quy định.

Hãy cùng FTSHRM tìm hiểu ngay những quy định về các loại bảo hiểm bắt buộc!

Bảo hiểm bắt buộc là gì?

Bảo hiểm bắt buộc là loại hình bảo hiểm bắt buộc do pháp luật quy định về điều kiện bảo hiểm, mức phí bảo hiểm, số tiền bảo hiểm tối thiểu mà tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ thực hiện. 

 

Đặc điểm của bảo hiểm bắt buộc

• Việc tham gia loại bảo hiểm này mang tính chất bắt buộc

Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định các đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, trường hợp vi phạm quy định về việc việc tham gia bảo hiểm xã hội thì bị xử phạt theo quy định.

• Pháp luật quy định cụ thể về mức đóng và phương thức đóng bảo hiểm xã hội

Điều 85 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức đóng và phương thức đóng của người lao động; Điều 86 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức đóng và phương thức đóng của người sử dụng lao động.

• Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng nhiều chế độ hơn

Đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, họ sẽ được hưởng các chế độ sau: ốm đau; thai sản; lương hưu; tử tuất; tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Các loại bảo hiểm bắt buộc

Căn cứ vào Luật Bảo hiểm xã hội 2014, có các loại bảo hiểm bắt buộc sau đây:

• Bảo hiểm xã hội (BHXH): bao gồm có quỹ thai sản, ốm đau, tử tuất, hưu trí.
• Bảo hiểm y tế (BHYT): sử dụng khi người lao động ốm đau, bệnh tật,…
• Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ, BNN): người được bảo hiểm được chi trả khi không may bị tai nạn, bệnh tật có liên quan đến công việc của mình.
• Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): bù đắp một phần thu nhập khi người lao động bị mất việc làm dựa trên cơ sở của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp đã đóng.

Đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc

Dựa trên Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Điều 4,13,17,21 của Quyết định 595/QĐ-BHXH, đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc gồm có:

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

• Người lao động làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên
• Cán bộ, công chức, viên chức;
• Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
• Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
• Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
• Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
• Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

2. Người lao động là công dân nước ngoài

Người nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Chính phủ.

3. Người sử dụng lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc:

Bao gồm cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác; cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động.

Mức đóng bảo hiểm bắt buộc

Theo Công văn 2446/BHXH-QLT và Điều 5,14,18,22 của Quyết định 595/QĐ-BHXH, người tham gia bảo hiểm bắt buộc tùy vào loại bảo hiểm mà có mức đóng khác nhau.

Đối tượng	BHXH	BHYT	BHTN	BHTNLĐ, BNN
Trường hợp 1: Hợp đồng Lao động đủ từ 1 tháng – dưới 3 tháng
NLĐ Việt Nam	8%	0%	0%	0%
NSDLĐ Việt Nam	17%	0%	0%	0.5%
Trường hợp 2: Hợp đồng Lao động đủ từ 3 tháng – dưới 12 tháng
NLĐ Việt Nam	8%	1.5%	1%	0%
NSDLĐ Việt Nam	17%	3%	1%	0.5%
NLĐ Nước Ngoài	0%	1.5%	0%	0%
NSDLĐ Nước Ngoài	0%	3%	0%	0%
Trường hợp 3: Hợp đồng Lao động đủ từ 12 tháng trở lên
NLĐ Việt Nam	8%	1.5%	1%	0%
NSDLĐ Việt Nam	17%	3%	1%	0.5%
NLĐ Nước Ngoài	0%	1.5%	0%	0%
NSDLĐ Nước Ngoài	3%	3%	0%	0.5%
Lưu ý: Từ ngày 1.1.2022 trở đi, mức đóng của NLĐ và NSDLĐ nước ngoài có thay đổi
NLĐ Nước Ngoài	8%	1.5%	0%	0%
NSDLĐ Nước Ngoài	17%	3%	0%	0.5%

Phương thức đóng bảo hiểm

Đối với phương thức đóng bảo hiểm bắt buộc cũng được quy định cụ thể để người tham gia nắm rõ và đóng đúng thời gian.

• Người lao động: đóng hàng tháng. Đối với NLĐ đi làm việc tại nước ngoài có ký kết Hợp đồng Lao động thì đóng 3, 6 hoặc 12 tháng/lần. Hoặc theo Điều 85 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, NLĐ đi làm việc ở nước ngoài cũng có thể đóng 1 lần theo thời hạn được ghi trong hợp đồng.
• Người sử dụng lao động: đóng hàng tháng. Hoặc theo Điều 86 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, NSDLĐ có thể đóng hàng tháng, 3 hay 6 tháng/lần khi trả lương cho NLĐ theo khoán hoặc theo sản phẩm. Điều này áp dụng cho các công ty hoạt động ở một số lĩnh vực như nông – lâm – ngư – diêm nghiệp.

Phần mềm quản lý nhân sự FTSHRM

Với kinh nghiệm hơn 11 năm triển khai giải pháp quản trị cho các doanh nghiệp, FTSHRM tự tin có thể hỗ trợ các nghiệp vụ quản trị doanh nghiệp một cách hiệu quả. Trong đó, phân hệ quản lý bảo hiểm là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp người làm bảo hiểm quản lý từng đợt phát sinh tăng giảm bảo hiểm của doanh nghiệp.

Các tính năng chính của phân hệ quản lý bảo hiểm:

• Cập nhật thay đổi thông tin danh mục phòng khám chữa bệnh.
• Cập nhật thông tin phát sinh tăng bảo hiểm theo mẫu của BHXH
• Cập nhật thông tin phát sinh giảm bảo hiểm theo mẫu của BHXH
• Cập nhật thông tin điều chỉnh: nâng lương, nâng bậc.
• In tờ khai cho người lao động tham gia BHXH
• Thông tin truy thu tăng, giảm tiền đóng bảo hiểm được chuyển qua dữ liệu lương trong tháng
• Hệ thống báo cáo: Báo cáo danh sách điều chỉnh lao động và mức đóng bảo hiểm, báo cáo bảo hiểm theo mẫu 2a, 3a…

Để tìm hiểu chi tiết, xin vui lòng xem thêm tại đây!